Դատավորները, փաստաբանները, դատապաշտպանները, բոլոր նրանք, ովքեր ճարակում են արդարադատության հողամասի վրա, որևէ փաստի մեջ տեսնում են երկու էլեմենտներ – Իրավունքն ու Արդարադատությունը:

Այս գանգատի օրինակը կազմվել է դեռևս 1700 ական թվականին Շահամիրյանների կողմից: Ուսումնասիրելով Որոգայթ փառացը կարելի է հաստատապես պնդել, որ իրավական միտքը Հայոց աշխարհում անծանոթ մի երևույթ չէր:

Ըստ Պասկալի արդարությունը, ինչպես նաև ճշմարտությունը, եղել է ու կմնա մարդու համար միշտ անհասանելի մի բան: Դա էլ հասցրել է մարդուն նողկալի վիճակի: Երբ մարդը ենթարկվում է օրենքին, ապա նա ըստ էության ենթարկվում է երևակայական արդարությանը:

Սինգապուրը մինչ իր անկախանալը իրենից ներկայացնում էր փոքր եւ աղքատ երկիր, որը արտահանում էր երկրից անգամ շինարարական ավազ: Հարեւան երկրները տրամադրված էին ոչ բարեկամական, իսկ բնակչության մեկ երրորդը համակրում էր կոմունիստներին: Կոռուպցիան այս երկրում իր անկախությունից հետո հասնում էր անասելի չափերի:

Ըստ պատմիչ Լեոյի Հայաստանում 1830-1853 թվականներին. «Ստորին աստիճանների պաշտոնեության մեջ տիրում էր կատարյալ սանձարձակություն: Կաշառակերությունն այնքան համարձակ էր, այնքան տիրական, որ նկարագրվում էր իբրեւ ժողովրդական դժբախտություն Երեւան այցելած գերմանացի Վագների ճանապարհորդության մեջ:

Այդ ժամանակ երկու անառակ կանայք եկան ու կանգնեցին արքայի առջև: Կանանցից մեկն ասաց. «Լսի'ր ինձ, տե'ր իմ, ես և այս կինը մի տան մեջ էինք: Ես երեխա ունեցա այդ տանը: Այնպես պատահեց, որ երրորդ օրն այս կինն էլ ծնեց: Մենք էինք միայն տանը, մեր երկուսից բացի ուրիշ ոչ ոք չկար տանը:

Առավոտյան Մովսեսը նստեց ժողովրդին դատելու: Ողջ ժողովուրդը առավոտից մինչեւ երեկո կանգնել էր Մովսեսի շուրջը: Յոթորը (Մովսեսի աները) տեսնելով այն ամենը, ինչ Մովսեսն անում էր ժողովրդի համար, ասաց «Այդ ի՞նչ ես անում դու ժողովրդին: Ինչո՞ւ ես դու միայն նստած, իսկ ժողովուրդը առավոտից մինչեւ երեկո կանգնած է շուրջդ»: Մովսեսն ասաց աներոջը. «Որովհետեւ ժողովուրդը գալիս է ինձ մոտ Աստծուց իրավունք հայցելու համար: Երբ նրանց միջեւ վեճ է ծագում, գալիս են ինձ մոտ: Ես դատում եմ նրանցից յուրաքանչյուրին եւ հայտնում Աստծու հրամաններն ու օրենքները»: